Właściwości fizykochemiczne
Ciało stałe, metaliczne, barwy czerwono-brązowej do fioletowej o ostrym, charakterystycznym zapachu.
Synonimy
Jodum
Postaci leku recepturowego
roztwory
Działanie/zastosowanie
Jod stosowany jest w leczeniu chorób tarczycy, m. in. w zapobieganiu wola u kobiet w ciąży, leczeniu wola wynikającego z niedoboru jodu oraz w niedoczynności tarczycy.
Jod powoduje denaturację białek strukturalnych i enzymatycznych drobnoustrojów, w związku z czym działa bakterio-, grzybo-, i wirusobójczo. Dodatkowo uwalnia tlen z roztworów wodnych, co nasila jego działanie odkażające. Często przepisywany jest w postaci roztworów glicerynowych z dodatkiem witamin do płukania gardła.
Rozpuszczalność
łatwo rozpuszcza się w stężonych roztworach jodków
bardzo trudno rozpuszcza się w wodzie
rozpuszcza się w etanolu
Gęstość
nie dotyczy
Trudności/ niezgodności
Sporządzając preparaty z jodem należy pamiętać, że jest on trudno rozpuszczalny w wodzie, ale dobrze rozpuszcza się w stężonych roztworach jodków. W związku z tym należy najpierw rozpuścić jodek w niewielkiej ilości wody i dopiero w tym roztworze rozpuszczać jod, pozwala to uzyskać wysokiej jakości jednorodny preparat. Niedopuszczalne jest wykonanie roztworu zawierającego nierozpuszczony jod, ponieważ stwarza to niebezpieczeństwo dla pacjenta, dla którego przeznaczony jest lek.
Podczas sporządzania preparatów z jodem należy stosować plastikowe narzędzia, ponieważ jest to związek silnie reagujący z metalami. Dodatkowo jod jest substancją silnie barwiącą, dlatego zalecana jest szczególna ostrożność w celu uniknięcia zniszczenia stanowiska pracy lub odzieży. O barwiących właściwościach jodu warto poinformować pacjenta przy wydawaniu preparatu.
Jod daje liczne interakcje, m. in. z azotanem srebra i chlorowodorkiem prokainy powoduje reakcję podwójnej wymiany.
Jod i jego preparaty należy przechowywać w sposób zabezpieczający go przed wilgocią i światłem. Sporządzając preparaty z jodem należy unikać ogrzewania.
Dawka max.
Przykłady recept
Rp.
Iodi puri 0,4
Kalii iodidi 0,8
Aq. dest. ad 40,0
M.f. solutio
Rp.
Iodi puri 0,3
Kalii iodati 3,0
Glycerini 80,0
M.f. solutio
Dodatkowe informacje
Jod wchodzi w skład płynu Lugola (Iodi Solutio aquosa) i jodyny (Iodi Solutio spirituosa).
Źródła
- Karta charakterystyki substancji leczniczej.
- E. Blicharska, Aptekarz Polski, Jodoterapia, 2015.
