Właściwości fizykochemiczne
Białe ciało stałe bez zapachu
Synonimy
Natrii benzoas, Natrium benzoicum, sodu benzoesan
Postaci leku recepturowego
proszki, mieszanki, roztwory, zawiesiny
Działanie/zastosowanie
Benzoesan sodu stosowany doustnie działa słabo wykrztuśnie poprzez drażnienie błony śluzowej oskrzeli, wskutek czego zwiększa się wydzielanie oskrzelowe. Stosowany jest w leczeniu stanów zapalnych dróg oddechowych oraz zapaleń jamy ustnej wywołanych przez bakterie.
Działa też odkażająco, dlatego wchodzi w skład różnych postaci leków do użycia zewnętrznego.
Benzoesan sodu drażni błonę śluzową przewodu pokarmowego, dlatego nie powinien być stosowany doustnie w leczeniu pacjentów z wrażliwym żołądkiem. Z tego powodu może też zwiększać wchłanianie innych leków.
Benzoesan sodu stosowany jest także jako konserwant w przemyśle spożywczym oznaczany symbolem E211.
Rozpuszczalność
łatwo rozpuszcza się w wodzie
trudno rozpuszcza się w etanolu
Gęstość
nie dotyczy
Trudności/ niezgodności
W preparatach, gdzie występują obok siebie benzoesan sodu i bromek/chlorek/inne sole wapnia dochodzi do wytrącenia nierozpuszczalnych soli. Taką niezgodność można rozwiązać na kilka sposobów:
- po konsultacji z lekarzem bromek/chlorek wapnia zamienić na bromek/chlorek sodu, który nie daje osadu
- po konsultacji z lekarzem substancję powodującą niezgodność wydać osobno w postaci roztworu lub proszku
- substancje powodujące niezgodność oddzielić od siebie w procesie sporządzania leku recepturowego przepisanym składnikiem płynnym, np. wodą lub syropem
- jeśli ilość powstałego osadu jest niewielka i nie zawiera substancji silnie działających lek można wydać z etykietą “Zmieszać przed użyciem”.
Benzoesan sodu jako substancja alkalizująca środowisko daje również reakcję podwójnej wymiany z chlorowodorkiem papaweryny, w wyniku której dochodzi do wytrącenia zasady papaweryny. W takim wypadku należy, po konsultacji z lekarzem, wydać chlorowodorek papaweryny osobno w postaci proszków lub roztworu.
Badania dowodzą, że połączenie benzoesanu sodu z witaminą C skutkuje powstaniem rakotwórczego benzenu.
Dawka max.
Przykłady recept
Rp.
Thiocoli 0,4
Natrii bicarbonici
Natrii benzoici aa 0,25
Codeini phosph. 0,02
M.f. pulvis
D.t.d. No 20
D.S. 2 razy dziennie 1/2 proszek
Rp.
Natrii benzoatis 4,0
Thymi sir. 25,0
Aquae ad 250,0
M.f. mixt.
Dodatkowe informacje
nie dotyczy
Źródła
- Karta charakterystyki produktu
- Sznitowska M., Farmacja stosowana technologia postaci leku. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2017