Właściwości fizykochemiczne
Ciało stałe, białe, bez zapachu.
Synonimy
Zinci oxidum, Zincum oxydatum, Cynku tlenek
Postaci leku recepturowego
maści, kremy, zawiesiny, zasypki, czopki
Działanie/zastosowanie:
Tlenek cynku wykazuje szerokie spektrum działania, dlatego znajduje zastosowanie w wielu różnych schorzeniach.
Stosowany zewnętrznie zmniejsza wydzielanie sebum, ułatwia oczyszczanie skóry z nadmiaru łoju, wykazuje działanie złuszczające i przywraca naturalne pH skóry. Ponadto tlenek cynku wykazuje lekkie działanie antybakteryjne, łagodzi stany zapalne, przyspiesza regenerację skóry i gojenie ran. Dzięki tym właściwościom stosowany jest w maściach, kremach i zawiesinach stosowanych w leczeniu trądziku, na rany, oparzenia, liszaje, świąd i inne stany zapalne skóry.
Tlenek cynku wchodzi także w skład zasypek stosowanych w pieluszkowym zapaleniu skóry oraz do pielęgnacji okolic intymnych niemowląt. Występuje również w talku przeciw poceniu stóp.
W czopkach stosowanych w przypadku wrzodów odbytu ze względu na właściwości przeciwbakteryjne oraz wysuszające.
Tlenek cynku jest naturalnym filtrem UV, wchodzi w skład kosmetyków chroniących przed szkodliwym wpływem światła słonecznego, blokuje promieniowanie UV w praktycznie całym jego zakresie. Zaliczany jest do grupy tzw. filtrów mineralnych, które charakteryzują się dużym bezpieczeństwem, nie powodują podrażnień i uczuleń, dlatego wskazane są dla dzieci, osób o bardzo jasnej karnacji podatnych na oparzenia słoneczne oraz osób skłonnych do alergii.
Tlenek cynku występuje również w preparatach przeznaczonych do stosowania doustnego. W takiej postaci stosowany jest w przypadku niedoborów cynku, łysienia w tym łysienia plackowatego, trądziku, łamliwości paznokci i wypadaniu włosów. Doustne preparaty cynku znajdują zastosowanie także w leczeniu zaburzeń erekcji u mężczyzn i wspomagająco w chorobie Wilsona. Tlenek cynku w postaci tabletek do ssania stosowany jest w zwalczaniu nieprzyjemnego oddechu z ust.
W stomatologii do wypełnień tymczasowych.
W okulistyce w zapaleniu spojówek.
Rozpuszczalność
nierozpuszczalny w wodzie
Gęstość
5,68g/cm3 (20 st.C)
Trudności/ niezgodności
–
Dawka max.
Przykłady recept
Rp.
Papaverini hydrochloridi 0,025
Bismuthi subnitr. 0,15
Bismuthi subcarb. 0,15
Encortoloni 0,008
Zinci oxidi 0,25
Butyri cacao q.s.
M.f. suppositoria
D.t.d. No 12
Rp.
Zinci oxydati 10,0
3% Acidi borici 20,0
Lanolini 30,0
Vaselini albi 30,0
M.f. unguentum
D.S. 2 razy dziennie
Rp.
Nitrocard 30,0
Anaesthesini 5,0
Zinci ox. 5,0
Lanolini
Vaselini aa ad 100,0
M.f. unguentum
Rp.
Acidi salicylici 1,5
Detreomycini 1,0
Sulph ppt. 4,0
Camph. tr. 3,0
Zinci oxydati
Talci veneti aa 7,5
Spir. Vini 70st. ad 100,0
M.f. suspensio
D.S. 2 razy dziennie
Rp.
Formalini 2% 10,0
Acidi salicylici 2,0
Glycerini 20,0
Talci veneti
Zinci oxydati aa 20,0
Spir. Vini 70st. ad 100,0
M.f. papka
S. zewnętrznie
Rp.
Ichtioli 8,0
Zinci oxidi
Talci veneti
Glycerini
Aq. calcis aa ad 200,0
M.f. papka
Rp.
Acidi salicylici 0,2
Sulph. ppt. 3,0
Zinci oxydati
Talci veneti aa 5,0
Azulani 1,0
Glycerini 14,0
Aq. Calcis ad 100,0
M.f. papka
Rp.
Acidi salicylici 1,0
Sulph. ppt. 2,0
Ichtyoli 1,5
Camphorae 1,0
Zinci oxidi
Talci veneti aa 15,0
45% Spir. Vini ad 100,0
M.f. suspensio
Rp.
Mentholi 0,05
Zinci oxidi
Talci aa 10,0
Glyceroli 5,0
1% Sol. Acidi borici ad 50,0
M.f. puder płynny
Rp.
Acidi salicylici
Resorcini
Hydrargyri sulfuridi rubri aa 1,0
Zinci oxidi
Talci veneti
Glycerini aa 10,0
Ethanoli 70st. ad 100,0
M.f. suspensio
D.S. Zewnętrznie
Rp.
Acidi borici 1,0
Zinci oxidi 36,0
Siloli 1,0
Ricini olei ad 100,0
M.f. suspensio
Rp.
Gentamycini
Hydrocortisoni aa 0,5
Talci veneti
Zinci oxidi aa 7,5
Glyceroli 5,0
Aquae dest. ad 50,0
M.f. suspensio
Rp.
Rivanoli
Hydrocortisoni aa 0,05
Zinci oxidi
Talci
Ethanoli 95st.
Glyceroli aa 7,5
Aquae dest. ad 50,0
M.f. susp.
Rp.
Ichtyoli
Sulfuris ppt. aa 2,5
Zinci oxidi
Talci veneti aa 10,0
Glyceroli 5,0
Aquae dest. ad 50,0
M.f. suspensio
Rp.
Neomycini 1,0
Zinci oxidi 10,0
Aquae
Eucerini aa ad 100,0
M.f. unguentum
Rp.
Cupri sulfatis
Zinci sulfatis aa 0,2
Lanolini anhydrici
Aquae aa 5,0
Zinci oxidi 10,0
Vaselini albi 20,0
M.f. unguentum
Rp.
Bentoniti 0,1
Zinci oxidi
Talci aa 7,5
Glyceroli 25,0
Phenylhydrargyri nitratis 0,01
M.f. unguentum
Dodatkowe informacje
W wysokiej temperaturze mogą tworzyć się opary tlenku cynku, które są niebezpieczne ze względu na możliwość wywołania tzw. gorączki metalicznej.
Doustne preparaty z tlenkiem cynku nie powinny być stosowane u pacjentów z nadwrażliwością na cynk oraz u chorych z niewydolnością nerek. Zewnętrznie nie stosować w przypadku rozległych ran pokrytych strupami.
Tlenek cynku stosowany doustnie wykazuje interakcje z tetracyklinami (zmniejsza wchłanianie tetracyklin), związkami żelaza, wapnia, kwasem acetylosalicylowym, ibuprofenem, indometacyną, diuretykami tiazydowymi, kortykosteroidami oraz środkami chelatującymi.
Źródła
- Karta charakterystyki tlenku cynku.
- R. Jachowicz, Receptura apteczna
