Jaka jest liczba wodna podłoży maściowych powszechnie stosowanych w recepturze?
Liczba wodna jest to ilość wody wyrażona w gramach, którą jest w stanie trwale związać 100 g podłoża maściowego w temperaturze 20 °C.
Przykład: teoretycznie w 20 °C 100.0 gramów lanoliny jest w stanie związać 200.0 gramów wody
- EUCERYNA 300
- WAZELINA HYDROFILOWA Fagron 250
- LANOLINA 200
- MAŚĆ CHOLESTEROLOWA 120
- SMALEC 15
- WAZELINA 8
Badanie należy wykonać w temp. 20 °C. Do zważonej parownicy porcelanowej z pistlem dodaje się 25 g podłoża lub maści oraz ilość wody odpowiadającą 110% wynikającej z przewidywanej liczby wodnej. Następnie należy mieszać zawartość parownicy, aż cała objętość wody zostanie zemulgowana i pozostawić na 24 h. Wydzieloną po tym czasie wodę należy usunąć bibułą, a parownicę z zawartością zważyć.
Jak zwiększyć liczbę wodną podłoża? Należy dodać emulgatora.
Preferowane połączenia:
- WAZELINA 99.5 cz. + CHOLESTEROL 0.5 cz., liczba wodna 190
- WAZELINA 75 cz. + LANOLINA 25 cz., liczba wodna 240
- SMALEC 80 cz. + LANOLINA 20 cz., liczba wodna 110
Warto wiedzieć
- Do sporządzania maści typu emulsja z dużą ilością wody wybierz lanolinę, wazelinę hydrofilową lub eucerynę (duża liczba wodna)
- W praktyce często nie jest możliwe wprowadzenie do podłoża maściowego tak dużej ilości roztworu substancji leczniczej, jak wynikałoby to z jego liczby wodnej. Obecność w podłożu maściowym innych składników, jak i substancji rozpuszczonych w wodzie, zazwyczaj zmniejsza zdolność wiązania wody.
- Jeśli nie jest możliwe wprowadzenie przepisanej ilości wody np. do euceryny, należy rozważyć zamianę na hascobazę lub lekobazę. (lekobaza czy hascobaza nie mają jednak właściwości natłuszczających, są podłożami nawilżającymi)
Żródła:
Janicki S., Fiebig A., Sznitowska M.: Farmacja Stosowana, PZWL, Warszawa, 2003
Farmakopea Polska X
Karty Charakterystyki podłoży maściowych
Maści emulsje, dr n. farm. K. Winnicka, dr n. farm. E. Telejko – nia.org.pl
